Diş Protezleri

Bu bölümde hastalarımıza diş protezleri yani eksik, kırık, bozuk olan dişlerin nasıl çiğneme fonksiyonu ve görüntü olarak ideale en yakın ve estetik olarak hoş bir şekilde tamamlamaya yarayan suni diş oluşumları hakkında genel bilgiler verilmesi amaçlanmıştır.

İnsanlık tarihi boyunca bir şekilde diş protezleri hep olmuştur çünkü insanlar dişlerini hep kaybetmiş ve tamamlama ihtiyacı doğmuştur. Arkeolojik araştırmalar tarih öncesi ilk insanlarda bile diş protezlerinin kullanıldığını göstermiştir.

Diş protezlerin tarihsel gelişimi ilk çağlarda hayvan kemikleri, deniz hayvanlarının kabukları gibi maddelerle başlarken altın ve metal oluşumlar sonraları akrilik materyallere kadar uzanmış günümüzde neredeyse gerçek dişlere tam olarak benzeyen ve dayanıklı zirkonyum, porselen gibi maddeler kullanılmaya başlamıştır. Hele implant sistemlerinin gelişmesi ile protez kavramı çok farklı boyutlara taşınmıştır. Bir yandan da kök hücre çalışmalarının ilerlemesiyle belki ileride gerçek dişler üretilebilecek ve diş protezi diye bir kavramda kalmayacaktır. Kim bilir eksik olan dişin yeniden üretilmesi mümkün olabilecektir araştırmalar bu kapsamda hızla ilerlemektedir.

Neyse biz günümüzün şu an için modern diş protezlerinden bahsedelim. Diş protezleri genel olarak iki temel bölüme ayırılabilir. Hareketli ve Sabit Protezler.

Hareketli Diş Protezleri

Hareketli diş protezlerinden kasıt hasta tarafından kendi isteği ile takılıp çıkartılan diş protezleridir. Tam dişsiz ağızlarda kullanılan tipine resimde görülen total ya da tam protezler. Ya da kısmi diş eksikliklerinde kullanılan parsiyel hareketli protezler adı verilmektedir.

Parsiyel hareketli protezlerde çeşitli tiplerde olabilir metal bir iskelet üzerine protez planlanabildiği gibi metal içermeyen özel hareketli bölümlü protezler de vardır (duraflex).  

Sabit Diş Protezleri

Sabit diş protezleri ise hekim tarafından ağıza yapıştırılan ve yerinden hasta tarafından çıkartılamayan diş protezleri anlaşılmalıdır. Halk arasında diş kaplamaları denilmektedir Özel yapıştırıcıları ile protez uzmanı tarafından diş üzerine yapıştırılır. Diş durumuna göre 3-4 diş eksikliklerine kadar yapılabilir daha fazla diş eksikliklerinde ise genelde hareketli diş protezleri ya da implantlar işin içine girmektedir.

Empress denilen metal desteksiksiz porselen veneer ler, metal destekli klasik porselen kron ve kaplamalar, zirkonyum destekli porselenler, porselen onleyler, inleyler, laminate denilen yaprak ya da tırnak porselenler  hep sabit diş protezleri içinde kategorize edilebilir. Günümüzde bunlar o kadar gelişmiştir ki hazırlanmış dişler özel görüntülenme yöntemleri ile hasta ağızında görüntülenip tek seansta estetik diş hekimi merkezinde hazırlanıp hasta ağızına takılabilmektedir (cad cam, cerec v.b) 

İmplant (Çivili diş) Üstü Protezler

Diş İmplant fiyatlarının eskiye göre daha makul seviyelere gelmesi ve yaygınlığının artması ile diş hekimliği kliniğinde çok daha sık ve şekilde uygulanmaya başlamıştır. Bu sayede diş protezleri de daha farklı boyutlara taşınmış önceden sadece hareketli protez halk arasındaki deyimiyle damak kullanmak zorunda kalan hastalar diş implantları ile sabit çıkmayan protezler kullanmaya başlamışlardır. Yine eskiden sık sık protezi düşün hastaların imdadına implantlar yetişmiş artık hareketli de olsa da protezin ağızdan çıkma ihtimali azalmıştır. Bu özellikle alt çenede 2-4 adet implant üzerine protezin yerleştirilmesi ile olmaktadır.

İmplantlar kozmetik diş hekimliği, gülüş estetiğinde de yeni planlamaların yapılmasına imkan vermiş önde tek diş eksikliklerinde önceden komşu dişlerde küçültülüp klasik köprüler yapılmak zorunda kalınırken şimdi implantlar sayesinde yan dişlere dokunulmadan diş eksiklikleri tamamlanabilmektedir.

İmplant üzeri sabit ya da hareketli diş protezleri yapılabilmektedir. İmplant üstü hareketli protezlere overdenture adı verilmektedir.

Komple dişsiz hastalarda implant üstü sabit köprülerde yapılmakta. Hastalar bile dişleri olmadığını unutabilmektedirler.

Sonuçta daha öncede söylediğimiz gibi her hastanın diş yapısı farklıdır. O yüzden eşinize, dostunuza çok iyi olan bir protez siz de çok başarılı bir sonuç vermeyebilir. Protez sadece estetik amaçla hasta ağızına takılmaz dişlerimiz sadece görüntü amaçlı değildir aynı zamanda onlarla ısırırız, konuşmaya yardımcı organlardır, onlarla yemek yeriz bu hareketler esnasında onlarca kilogram kuvvet dişler arasında dağılır. Bu sebeplerden ötürü diş hekiminiz sizin de istekleriniz değerlendirerek kemik, ağız, profil yapınıza en uygun protezi size önerecektir. Maalesef diş protezi seçiminde fiyatta çok belirleyici olmaktadır. Ama artık bir çok diş hekimi hastalarına kredi kartına taksit gibi seçenekler sunmakta, yaygınlaşmasıyla beraber ucuzlayan implant fiyatları da hastaların implant yaptırma olasılıklarını eskiye göre arttırmaktadır. Bu konuda diş hekiminize danışmalısınız. İnternetten fiyat sorgulamak yanıltıcı olabilir.