Ortodonti Hakkında Yanlış Bilinen Gerçekler

Ortodonti ve braketler hakkında birçok söylence var. Bunları bazen muayene için kliniğimize gelen hastalardan duyuyoruz bazen de kulak misafiri olduğumuz konuşmalardan öğreniyoruz.  Herkes çok bilmeden konuşuyor hele bir de kendi ya da bir yakını ortodontik tedavi görmüş ise değme uzmana taş çıkartıyoruz maalesef. Umarım bu bağlamda bu yazı ortodontik tedavi konusunda gerçekten tavsiyeye ihtiyaç duyan hastalarımıza yardımcı olur. Ayrıca bir tedavi ihtiyacınız varsa ve bir arayış içindeyseniz sitemi inceleyip ortodonti konusundaki diğer önerilerimi de okumanızı tavsiye ederim.

Yanlış Bilinen Gerçekler?1

Braket taktırmak için tüm daimi dişlerin çıkmasını beklemeliyim. Ağızda süt dişleri varken ortodontiye başlanmaz.

Bu duruma göre değişir mesela bazı sorunların çözümü için erken yaşta başlamak gerekli iken bazen de tüm daimi dişlerin çıkmasını beklemek gerekiyor. Bunu anlamanın en güzel yolu da bir ortodontiste muayeneden geçiyor. İlk 6-7 yaşlarında çocuğunuzu bir ortodonti uzmanına muayene ettirmenizde büyük fayda var. Çünkü bazı sorunlar bu yaşlarda kendi belli edebiliyor. Ortodonti uzmanı bu kontrollerde gerekirse özel filmler isteyerek sorunuzu teşhis edip erken ya da geç tedavi kararını verecektir.  Örneğin parmak emme, dudak emme, kronik ağız solunumu, konjenital diş eksiklikleri, çeneleri ilgilendiren iskeletsel sorunlar, şiddetli yer darlıklarına bağlı çapraşıklıklar gibi sorunlarda erken ortodontik tedavi tavsiye edilmektedir.

Yanlış Bilinen Gerçekler?2

Çok şiddetli çapraşıklığım var bunu düzeltmek için çapraşık olan bazı dişlerin çekilmesi gerekli.

Erişkin hastalarda bazen yer darlığı, orta hat kayması gibi sorunlarda diş çekimine karar verilmektedir. Bunlarda genelde küçük azı dişleri olmaktadır.  Ama sorunların erken tespiti halinde ( 10 yaşından önce) çene genişletme yöntemleri ya da molar distalizasyon dediğimiz azı dişler geriye doğru ittirme gibi yöntemlerle diş çekimine gerek kalmayabilmektedir. Bu arada eğer diş teli tedavinizi yapan ortodonti doktorunuz diş çekimi kararı almışsa tedirgin olmayın. Bazen hastalar neden sağlam dişimi çektireyim diye düşünüyorlar ama ortodonti de bazen ihtiyaç olabiliyor ve tedavi bittiği zaman diş çekilip çekilmediği hem estetik hem fonksiyon olarak anlaşılmıyor.

Yanlış Bilinen Gerçekler?3

Braketler sadece çocuklar içindir erişkin hastalara diş teli takılmaz.

Eğer dişleri saran destek dokular sağlıklı ise braketler her yaşta kullanılabilir. Artık her yaşta ortodontik tedavi mümkün olmaktadır. Bazı problemlere örneğin alt çene ileriliği geriliği gibi büyüme gelişme dönemi bitmeden müdahale edilmesi gerekse de erişkin hastalarda kamuflaj tedavisi dediğimiz yöntemlerle sorun çözülebilmektedir. Dişsel sorunların çözümünde ise hastanın yaşının nerdeyse hiç etkisi olmamaktadır.

Yanlış Bilinen Gerçekler?4

Ortodontik tedaviler 2-3 sene civarı sürer. Bu kadar uzun süre tel takılmaz.

Bundan 15 yıl önce 2 sene den fazla süren birçok ortodontik tedavi şimdi 12-14 ay gibi bir sürede bitmektedir. Bunda braketlerin ve ark tellerinin yapımında kullanılan malzemelerin zamanla teknik özelliklerinin iyileştirilmesi büyük rol oynamaktadır.  Tabi ortodonti alanında da bu süreçte değişik icatlar yapılmış ve kullanılmaya başlanmıştır bunlar hem süreyi hem estetiği etkilemiştir (mini vida gibi). O yüzden ortodontik tedavilerin süresinden çok korkmanız gerekmez. Süre bir de hastaya bağlı olarak değişmektedir, ağız hijyenine dikkat etmiyorsanız, sık sık braketlerinizi kırıyorsanız, randevularınızı atlıyorsunuz tedavi süresi normal olarak uzayacaktır. Tabi ortodonti tecrübelerime dayanarak şunu da kesinlikle söylemeliyim ki ilk başta ne kadar sürer diyen hastaların çoğu tellere alışınca doktor bey tedavim olmadıysa daha kalabilir e dönüyor.

Yanlış Bilinen Gerçekler?5

Daha önce ortodontik tedavi görmüştüm ama yirmi yaş dişlerim çıktıktan sonra tekrar dişlerim bozuldu. Yirmi yaş dişleri çapraşıklıklara neden olur.

Yirmi yaş dişlerinin çoğu tamamen gömük olur ve tamamen gömük dişlerin çapraşıklık oluşumuna bir etkisi yoktur. Ama biraz gömük biraz çıkmışsa kontak noktası bozuk dişlerde çapraşıklığı arttırma eğilimi vardır. Ama eğer ortodontik tedavi ile diş ilişkileri iyi sağlanmışsa tekrar bozulmalarına neden olmaz. Ben ortodontik tedavi gören hastalarda yine de her ihtimale karşı 20 yaş dişlerini çektiriyorum. Ama ortodontik tedavilerde geri dönüşün en büyük sebebi doktorunuzun önerdiği şekilde essix plakları ya da diğer pekiştirme aparatlarını kullanmamak oluyor.

Yanlış Bilinen Gerçekler?6

Ortodontik tedaviler çok pahalı.

Tabi herkesin bütçesi çok farklı birine pahalı gelen diğerine ucuz bile gelebilmekte ama Türkiye standartları düşünüldüğün de ortodonti fiyatları çok abartılı değil. Fiyatı değerlendirirken bir -bir buçuk senelik tedavi, kontrolleri, malzemesi , sonra pekiştirme tedavisi hep beraber değerlendirmek gerekli sizden istenen bir seferlik bir ücret değil tüm tedaviyi kapsayan bir rakam. Kaldı ki bir çok ortodontist taksit de yapmakta. Ağrıca Ankara da birçok devlet kurumunda da ortodonti yapılmakta.  Yine hekime, statüsüne ve  muayehanesinin yerine göre fiyatlar değişkenlik gösterebilmekte o yüzden araştırmak faydalı olabilir. Şehrimize şöyle bir baktığımızda ortodontistler genelde Kızılay Tunalı Çankaya gibi merkezi semtlerde poliklinik , muayehane ve merkezlerde yoğunlaşıyor.  Türk ortodonti derneğinin internet sitesinden tüm ortodonti uzmanlarının bilgilerine ulaşabilirsiniz.

Yanlış Bilinen Gerçekler?7

Braketler dişleri çürütür. Teller dişlerin dökülmesine neden olur. Diş kökleri erir.

Braketler ve apareyler dişlere zarar verseydi ortodonti diye bir bilim de olmazdı. Sonuçta iyi sıralanmış fakat çürük dişler yerine çapraşık ama çürüksüz dişler daha manalı. Ama şu da bir gerçek ki braketler gıda tutuculuğunu arttırdığı için tedavi esnasında diş eti problemleri ve çürüklere karşı hastalar daha savunmasız. O yüzden doktorunuzun önerileri doğrultusunda dişlerinizi çok iyi fırçalamalısınız ve ağız bakım kurallarına uymalısınız. Her ortodontik tedavi de belirli oranda ve mikroskobik düzeyde kök rezorbsiyonları görülebilir. Bunun zarar verici düzeyde olmaması doktorunuza ve uygulayacağı tedaviye bağlıdır.  

Yanlış Bilinen Gerçekler?8

Porselen şeffaf braketler tedaviyi geciktirir. Metal braketler daha iyidir.

Porselen ve şeffaf braketler arasında tedavi süresi arasında biraz fark olduğu kabul edilir ama bu çok ciddi değildir. Porselen braketlerde çeşit çeşittir. Artı tedavi süresi sadece brakete değil diş teline , hasta uyumuna, hastanın destek doku yapısına .vb bir çok farklı faktörden etkilenir.

Yanlış Bilinen Gerçekler?9

Her diş hekimi aynı zamanda diş teli de takabilir.

Diş hekimliği fakültesi 5 yıllık bir eğitimi kapsar bunun için de ortodonti dersleri de vardır ama bu sürede öğrenciler tüm ortodontik tedavileri yapacak bilgi ve tecrübeye sahip olamazlar. Bu yüzden ortodonti uzmanı olabilmek için ilave 4 yıllık bir uzmanlık eğitimi daha vardır.  Bu sürenin sonunda diş hekimi ortodonti uzmanı ünvanına sahip olur. Genel diş hekimleri de tabi ki ortodonti yapabilirler fakat bilgi ve becerilerinin iyi farkında olup hastaya ticari bir obje gözüyle bakmamak kaydıyla.  Çünkü maalesef şu sıralar bir iki aylık kurslarla ortodonti yetisi verilmeye çalışılıyor. Ve kendini orotodntist sanan bu art niyetli diş hekimlerinin başlayıp bitiremediği hastalar bize de geliyor ve ne diyeceğimizi bilemiyoruz. Cahil cesur oluyor maalesef. O yüzden lütfen hekiminizi sorgulayın.  Çünkü bu tedaviler insanın ömründe sadece bir kere fırsat bulabileceği tedaviler bu yüzden de çok fazla yanılma şansınız yok.